Phân biệt tôi thép và tôi hợp kim nhôm

Tôi là nguyên công nhiệt luyện gồm nung nóng giữ nhiệt và làm nguội nhanh vượt qua 1tốc độ tới hạn để vật liệu đạt tổ chức không cân bằng. Tổ chức này sẽ tiếp tục phân hủy ở nguyên công nhiệt luyện khác nhau cho ta cơ tính như mong muốn.

            Giai đoạn nung nóng, giữ nhiệt

Với thép: xảy ra chuyển biến thù hình (chuyển kiểu mạng tinh thể)  a (ferit)  + Xe (cementite)Þ g (austenit). Tổ chức lúc này là 1 pha g.

Tôi thép cùng tích

Với HK nhôm: không xảy ra chuyển biến thù hình mà chỉ có pha b hòa tan và pha a. Tổ chức lúc này là 1pha a.

Tôi hợp kim nhôm

            Giai đoạn nguội nhanh:

Với thép: xảy ra chuyển biến austenit Þ mactenxit

  Tổ chức tế vi của thép sau tôi x1120 .
Màu đen là tổ chức mactenxit màu trắng là austenit chưa chuyển biến hết.

      Cơ tính của mactenxit là cứng và giòn. Thép sau tôi có độ bền tăng mạnh và độ dẻo giảm mạnh.

Với HK nhôm: không xảy ra chuyển biến gì. Như vậy ở tổ chức của Hk nhôm là tổ chức 1pha a quá bão hòa ở trạng thái nhiệt độ thường.

Cơ tính của HK nhôm sau tôi khác với thép độ bền và độ dẻo không có biến đổi lớn. Do đó mục đích của tôi đối với HK nhôm chỉ là chuẩn bị tổ chức cho nguyên công tiếp theo (hóa già).